wettelijke inrichtingseis geen verdere uitleg gegeven
van goed functioneren. In de gebruikseis hoofdstuk 18
artikel 5.18.34 van het Voertuigreglement staat
omschreven dat de gebruiker de losbreekreminrichting,
aan een vast deel van het trekkende voertuig of
met een daartoe bestemde inrichting aan de trekhaak
moet bevestigen zodat de losbreekreminrichting in
werking kan treden na het losraken van de aanhangwagenkoppeling.
Op een aantal bijgevoegde foto’s is te zien wat
daarmee bedoeld wordt. Een gekoppelde aanhangwagen
achter een trekkend voertuig kan soms wel
eens minder remmen (oplooprem), vaak wordt dit
gecompenseerd door het wat harder trappen op het
rempedaal van de auto, immers de auto heeft vier
wielen om af te remmen. Als een aanhangwagen/
caravan stilstaat en wordt afgekoppeld, terwijl de
(hand)rem is vastgezet en het voertuig blijft stilstaan,
dan zal deze normaal gesproken niet meer van
zijn plek wijken.
Maar wat nu als de aanhangwagen/caravan losraakt
van het trekkende voertuig, het laat zich raden. Een
slecht werkende oplooprem betekent een slecht
functionerende losbreekreminrichting. Het is/wordt
echter nog erger als er versleten of onjuiste (imitatie)
losbreekremkabels worden gebruikt of dat door de
gebruikers de losbreekremkabels verkeerd aan het
trekkende voertuig worden verbonden.
Remvertragingen van 2- tot 2,5m/s2 zijn dan het
maximaal haalbare. Om nog wat duidelijker te zijn, in
zo’n geval bedraagt de remweg bij een snelheid van
80 kilometer per uur ongeveer 100 tot 120 meter. Zie
je het al voor je dat een los geraakte aanhangwagen/
caravan deze afstand stuurloos afl egt alvorens tot
stilstand te komen. Natuurlijk zeggen we; het loopt
vaak goed af, maar er zijn ook voorbeelden bekend
dat het anders is. Waar het mij omgaat, is dat in deze
gevallen de losbreekrem (noodrem) een schijnveiligheid
is of kan zijn. We denken dat het veilig is, maar ik
weet inmiddels beter! Beter zou zijn dat in deze
noodsituaties de maximale bedrijfsremvertragingen
werden behaald, echter door het ontbreken van een
goed functionerend vasthoudmechanisme gaan
deze maximale vertragingen verloren. Voor overige
weggebruikers is het mogelijk het gebruik van een
hulpkoppeling veiliger.
Als bijvoorbeeld indien een remvertraging van 7 m/s2
haalbaar zou zijn, (zie remproeven bij de inleiding 63 -
77%) dan was de remweg, bij diezelfde 80 kilometer
per uur slechts 35 meter, ja u leest het, goed 65 tot 85
meter korter! Wij als gebruikers hebben veel invloed
op het onderhoud en kwaliteit van het oploopremsysteem.
De Bovag- en Focwa- en overige aanhangwagen/
caravan- onderhoudsbedrijven zijn de uitvoerders
van dit onderhoud. Zij zorgen voor de juiste remafstellingen
en het gebruik van de juiste (originele)
onderdelen. De kwaliteit van de losbreekremkabels
laat vaak te wensen over. Originele losbreekremkabels
van remmenfabrikanten zijn voorzien van een stalen
kabel, met aan de voorzijde een musketonhaak en aan
de achterzijde een breekhaak en soms een breekring.
De dikte van de staaldraad bedraagt vaak 3 á 4 millimeter,
exclusief bemanteling. De beproevingen van
de minimale treksterkte is ten minste 7500 N, maar ligt
praktisch veel hoger. De breekhaak of breekring van
AL-KO (veelal rode bemanteling) hebben een breekwaarde
van tenminste 3500 N (+ 900) voor de breekhaak
en 3500 N (+ 500) voor de breekring. De dikte van
de breekhaak bedraagt 7 millimeter en 5 millimeter
voor de breekring.
De musketonhaak aan de voorzijde is een zogenaamde
open haak, met een veerclip, waarvan de breekwaarde
vele malen onder het niveau ligt van de
breekhaak en breekring. Om die reden vermelden de
gebruiksvoorschriften van deze losbreekremkabels
(AL-KO, KNOTT) dat deze altijd gelust (om de trekhaak)
moeten worden gemonteerd. Kortweg gezegd
betekent dit, dat de losbreekremkabel door/aan een
vast deel van het voertuig moet worden bevestigd en
vervolgens de musketonhaak weer aan de breekkabel
wordt vast gezet, zie foto.
veiliger vakantieseizoen!
Breekhaak Breekring
Losbreekkabel gelust en
door een bevestigingsbeugel
op de trekhaak
gemonteerd en musketon
haak vastgezet aan de
breekkabel
mei 2007 29
Technische Advies Commissie
Knott-remmen ook een leverancier van losbreekremkabels
voor aanhangwagens/caravans van een ander
merk onderstel dan AL-KO, zoals Peitz, BPW en WAP
heeft in het leveringsprogramma soortgelijke kabels.
Sommige losbreekremkabels hebben naast de eerder
besproken modellen een gaff el of een breekpen,
(aanhangwagens/paardentrailers). De breekwaarden
daarvan bedragen tenmiste 5000 N. Aan de voorzijde
is een musketonhaak of een karabijnhaak gemonteerd.
Ook deze losbreekremkabels moeten gelust aan het
trekkende voertuig worden gemonteerd, omdat de
breekwaarde van de musketonhaak of karabijnhaak
ontoereikend is. (Bron Protempo)
Imitatie losbreekremkabels
Helaas komen er in het marktsegment van aanhangwagens
en caravans ook imitatie losbreekremkabels
voor. Deze zijn niet alléén goedkoper, maar de werking
laat ook te wensen over. Vaak is de draaddikte van
de breekring dunner en van een inferieure kwaliteit.
Testen hebben uitgewezen dat er onvoldoende kracht
kan worden opgebouwd en dat de breekring vroegtijdig
los laat. Remvertragingen van 2 tot 2,5 m/s2 zijn
dan het maximaal haalbare ondanks een geluste
montage. Bij de geteste nieuwe caravans met originele
breekkabels bleken de maximale remwaarden
op de remmenbank te worden bereikt (63-77%),
voordat de 3500 N (AL-KO breekkabels) werd bereikt.
Belangrijk is dan ook dat de losbreekremkabel de
gelegenheid krijgt om voldoende trekkracht op te
bouwen alvorens te breken (gebruikshandleiding erg
belangrijk voor goede montage). Trekhaken zijn veelal
voorzien van een aangelast gesloten kettingschamel
(oog). De diameter van het oog is niet toereikend om
daar een musketonhaak doorheen te halen. Evenzo
hebben trekhaak frames een of meer ovale gaten.
Ook hier kun je geen musketonhaak door halen. Wel is
het mogelijk om de musketonhaak aan/in te haken aan
het oog of het aanwezige ovale gat in het trekhaak
frame. De wijze van bevestigen levert bij het verbreken
van de combinatie onvoldoende trekkracht op,
om de reminrichting volledig in werking te zetten.
Verkeerd gebruik dus. De gebruiksvoorschriften van
de fabrikant ten aanzien van de losbreekkabel werden
niet nageleefd waardoor de werking van de losbreekrem
aanmerkelijk lager is dan die juist bij goed gebruik
biedt. Kijkend naar artikel 5.18.34 van het voertuigreglement
heeft de gebruiker dus voldaan aan het
daarin gestelde (vastgemaakt aan een vast voertuigdeel
of aan een daartoe bestemde inrichting aan de
trekhaak). Het in- of aanhaken van de musketonhaak
levert daarom ook geen overtreding op, maar heeft wel
een slechte remwerking van de noodrem tot gevolg!
Onveiligheid een halt toe roepen
Deze onveiligheid moeten we direct een halt toe
roepen. Maar hoe? Een oplossing op korte termijn zou
kunnen zijn door gebruik te maken van een D-sluiting,
harpsluiting of een karabijnhaak. Belangrijk is wel dat
deze hulpmiddelen breekwaarden hebben die de
waarden van de breekhaak of breekring overstijgen.
In de handel zijn roestvrijstalen (soms gesmeed staal)
exemplaren beschikbaar waarop de breeklast is
vermeld. (zorg voor tenminste 5000 N, 500 kg).
De materiaaldikte is ongeveer 7 á 8 millimeter en ze
zijn voor een paar euro per stuk en verkrijgbaar bij
(vooral) boot en watersport winkelbedrijven, (onder
andere
www.compass24.nl, zie ook Google - karabijnhaken).
V.l.n.r. karabijnhaak,
harpsluiting en D-sluiting
Losbreekkabels
Foutieve bevestigingen
FOUT
FOUT
30 mei 2007
Bedoelde hulpmiddelen kunnen vastgemaakt worden
aan/in de ogen en ovale gaten en de losbreekremkabel
kan er doorheen gelust worden, zie foto’s.
Indien de hulpmiddelen (aantoonbaar, opschrift)
voldoende sterk zijn, kan de staalkabel rechtstreeks
aan dit hulpmiddel worden bevestigd, (musketonhaak
heeft dan geen functie meer, zie onderstaande foto).
Op langere termijn zal de regelgeving moeten worden
aangepast, door bijvoorbeeld op te nemen dat losbreekremkabels
conform de voorgeschreven wijze
van de fabrikant moeten worden gebruikt of door
losbreekremkabels van fabriekswege te voorzien van
een goede en voldoende sterke karabijnhaak, die
rechtstreeks kan worden in- of aangehaakt aan het
oog of de ovale framegaten. Om enige veiligheid te
waarborgen ten aanzien van de werking van de
losbreekreminrichting lijkt het me noodzakelijk en
wenselijk om zoveel mogelijk gebruikers te benaderen
en op de hoogte te stellen, te adviseren om een veilig
begin te maken van het aanstaande vakantieseizoen.
Extra controles op aanhangwagens/
caravans ten aanzien van de bevestiging van
de losbreekremkabel aan het trekkende voertuig zal
leiden tot een verhoging van de verkeersveiligheid.
Of moeten we misschien adviseren om bij middenasaanhangwagens
en caravans met een toegestane
maximum massa van ten hoogste 1500 kg een hulpkoppeling
te gaan gebruiken, in plaats van een
losbreekremkabel, waardoor het voor overige
weggebruikers veiliger wordt?
Wat ook belangrijk bij het aankoppelen van de breekkabel
is, dat deze altijd via een geleiding (met weinig
wrijving) in rechte lijn naar de trekhaak gebracht moet
worden. Wanneer de kabel niet via een geleiding
loopt, bestaat de kans dat de handrem van opzij wordt
aangetrokken en daardoor geen of onvoldoende
werkzame kracht meer kan overbrengen op het
remsysteem.
Tot slot
Haak veilig en verantwoord aan met een paar euro
(extra) onkosten en een prettige vakantie toegewenst!
Aansluitmogelijkheden. Zorg voor voldoende sterke hulpmiddelen
Geen rechte lijn naar de trekhaak = FOUT
Maar even kort je moet het dus doen als op foto rechts boven (zie link)