Goede artikel over deze problematiek in de Belgische krant gisteren. Ik heb geluk, ik heb een Euro 5A diesel en ga binnenkort naar Wallonië om de auto zonder probleem te laten goedkeuren. Kost me €54 euro. Zonder iets te repareren of te vervangen.
PREMIUM
https://www.hln.be/mobiliteit/oudere-di ... g~a73d0c36.
Vooral oudere diesels geraken moeilijk door de autokeuring sinds de nieuwe procedure werd ingevoerd. © Photo News
Oudere diesels worden massaal afgekeurd door nieuwe procedure: “Bezitters van een Euro 5a-diesel hebben nog een vluchtweg”
Een nieuwe procedure bij de autokeuring zorgt voor ophef. Oudere diesels worden massaal afgekeurd. Eigenaars kijken soms tegen duizenden euro’s kosten aan zonder garantie op resultaat. Wat is er precies aan de hand en kan je er iets aan doen? Onze mobiliteitsexpert Brecht Vanhaelewyn legt uit wat er aan de hand is.
Deze zomer kwam er in ons land een nieuwe testprocedure voor de keuring van dieselwagens. Daarbij wordt de uitstootmeting verstrengd. Van wat oudere diesels wordt immers vermoed dat ze soms een ‘superuitstoot’ hebben, met name wanneer de aanwezige filtersystemen niet goed werken. De oude test op de autokeuring was niet nauwkeurig genoeg. En dus werd geïnvesteerd in nieuwe meetapparatuur en een strengere test ingevoerd.
Lees ook
Sinds begin juli is die in voege en wat blijkt? Oude dieselvoertuigen worden massaal afgekeurd. Uit verslaggeving van HLN en VTM NIEUWS blijkt bovendien dat sommige voertuigen ook na duizenden euro’s aan kosten nog steeds niet door de keuring geraken. “Het is een leerproces” zegt de koepelfederatie van garagehouders Traxio. Maar intussen zijn sommige eigenaars de wanhoop nabij.
Wat houdt de test in en welke auto’s worden gecontroleerd?
De nieuwe PN-meting (partikelmeting) vervangt de oude opaciteitstest voor dieselvoertuigen. Dat is de procedure waarbij een sonde in de uitlaat werd ingebracht en de motor vervolgens op toeren werd gejaagd om na te gaan of de auto niet te veel vervuilde. De methode kreeg veel kritiek, en inmiddels is ook gebleken dat ze weinig nauwkeurig is. Nu is die dus verleden tijd. Tenminste, voor een deel van de dieselwagens. De nieuwe test wordt immers alleen gebruikt voor dieselvoertuigen vanaf euronorm 5a. Dat is de uitstootnorm die sinds januari 2011 verplicht is, maar waar ook sommige iets oudere auto’s al aan voldoen.
Ook voor de nieuwe test wordt een darm in de uitlaat ingebracht. Daarmee wordt nu nauwkeurig gemeten hoeveel fijne stofdeeltjes in de uitlaatgassen aanwezig zijn. De motor hoeft er niet langer voor in de toeren gejaagd worden. De nieuwe meetapparatuur doet zijn werk bij een stationair toerental, waardoor er ook minder risico op motorschade is. Je betaalt voor deze test een toeslag van 13,2 euro (in de tarifering van de keurinstanties te vinden bij punt 14, onder de noemer ‘milieukeuring’). De opaciteitsmeting kost precies hetzelfde, dus de totale prijs van de keuring blijft gelijk.
Hoewel benzinewa¬gens ook partikels uitstoten, blijven ook zij buiten schot, waardoor die test eigenlijk een beetje dieselra¬cis¬me is.
Brecht Vanhaelewyn
Merk op: dieselwagens van voor euronorm 5a (dus alles vanaf helemaal geen euronorm tot en met euro4) worden dus nog steeds volgens de oude methode getest. Daar verandert niks. En hoewel benzinewagens ook partikels uitstoten, blijven ook zij buiten schot, waardoor die test eigenlijk een beetje dieselracisme is. Een vergelijkbare test uitwerken voor benzinevoertuigen is problematisch. Destijds was er nog maar weinig besef over de partikeluitstoot van benzines, wat betekent dat de regelgeving er geen limiet op plaatste. Ze mochten dan ook veel langer dan de diesels uitstoten wat ze wilden en kunnen nu ook niet aan beperkingen gehouden worden die niet in voege waren toen ze gebouwd werden.
Wanneer wordt je auto afgekeurd?
Bij alle direct ingespoten motoren, ongeacht de gebruikte brandstof, maken fijne partikels deel uit van de uitstoot. Het is de bedoeling dat filters die tegenhouden zodat ze niet in de atmosfeer terechtkomen. Die filters - katalysatoren - zijn onderdelen die snel verslijten. Na 120.000 kilometer is het beste er van af. Dat ze bij oudere auto’s soms niet goed werken is dus niet verwonderlijk.
Momenteel wordt je auto pas afgekeurd wanneer uit de test een concentratie van meer dan 1 miljoen partikels per kubieke centimeter blijkt. Dat is een uitgesproken hoge drempel. Auto’s die afgekeurd worden, zijn dus ondubbelzinnig veelvervuilers. Voorlopig blijkt ruwweg zes procent van de geteste auto’s in die categorie te vallen. Auto’s die een concentratie halen tussen 250.000 en 1 miljoen partikels per kubieke centimeter krijgen een groene kaart met een opmerking. Maar ook die eigenaars moeten er nog niet gerust in zijn. Dat is immers een tijdelijke maatregel. Binnen afzienbare tijd zal iedere diesel vanaf de Euro 5a-norm die meer dan 250.000 partikels uitstoot, onverbiddelijk een rode kaart krijgen.
Gewoon de filters vervangen werkt niet altijd
Er zijn veel factoren die de goede werking van het uitlaatsysteem kunnen beïnvloeden. Lekkende of vervuilde injectoren die de brandstof in de motor spuiten, een slecht werkende EGR-klep (dat is een klep die ervoor zorgt dat de motor uitlaatgassen kan hergebruiken), allerhande problemen met sensoren en zelfs een klein gaatje in de uitlaatlijn… Ook slecht onderhoud kan problemen opleveren, net als een verkeerd gebruikspatroon. Rij je vaak korte afstanden, dan kan het gebeuren dat de filters niet kunnen regenereren - een proces waarbij ze zichzelf schoon maken door de temperatuur heel hoog op te laten lopen en de verzamelde partikels te verbranden.
“Voor de garagehouders is de nieuwe keurmethode een leerproces”, klinkt het bij Traxio. Vaak is de eerste reflex om de katalysatoren te vervangen. Dat zijn dure onderdelen die in recente tijden bovendien niet altijd even gemakkelijk te vinden zijn en lang niet altijd een remedie blijken. Bovendien hebben garagehouders lang niet altijd de beschikking over de meetapparaten zoals die op de keuring gebruikt worden - hoewel ze vrij in de handel beschikbaar zijn en een relatief kleine investering (minder dan 4.000 euro per stuk) vormen.
België is het eerste land dat een nieuwe Europese keurings¬richt¬lijn invoert. Daardoor kunnen we ook niet bogen op ervaringen uit het buitenland.
Brecht Vanhaelewyn
Traxio wil een systeem opzetten met ‘eco-experts’ die opgeleid zijn om de uitstoot van een auto te optimaliseren, maar dat zal tijd in beslag nemen. In de tussentijd besliste het kabinet van Vlaams minister van mobiliteit Lydia Peeters (Open VLD) al dat de termijn voor een herkeuring werd verlengd naar drie maanden. Een maatregel die al minstens tot juli 2023 van toepassing is. Van algemeen uitstel wil de minister niet weten. Dat zou nochtans kunnen. België is immers het eerste land dat een nieuwe Europese keuringsrichtlijn invoert. Nederland en Duitsland zullen binnen afzienbare tijd volgen, maar van heel wat andere landen is nog niet duidelijk wanneer ze de stap zullen zetten. Daardoor kunnen we ook niet bogen op ervaringen uit het buitenland.
Het grote aantal afgekeurde auto’s en het vaak moeilijke pad naar een al dan niet betaalbare oplossing werpt nog een aantal vragen op. “Zo zou het kunnen dat ook de technische keuring zelf ook nog in een leerfase zit”, oppert Traxio. Er zijn een aantal voorbeelden bekend van auto’s die in opeenvolgende tests verschillende waarden noteerden.
Bij GOCA, de koepelfederatie van de private bedrijven die in België instaan voor de keuring van auto’s, wuift woordvoerdster Sofie Vanhout die mogelijkheid helemaal weg: “Onze keurders zijn perfect opgeleid en gebruiken de toestellen correct”. Een klein aantal auto’s blijkt ook na grote kosten nog steeds niet goedgekeurd te kunnen worden, waardoor momenteel niet eens uitgesloten kan worden dat die auto’s zelfs in gezonde staat meer uitstoten dan ooit had gemogen. Loert hier weer een uitstootschandaal? Een dieselgate bis?
Wat kan je zelf doen?
Voor dieselvoertuigen vanaf Euronorm 5a is het nu belangrijker dan ooit om je auto in de juiste staat voor te rijden voor een keuring. Het adagio ‘zorg dat je motor goed warm is’ volstaat nu niet meer. Eigenlijk moet je daags tevoren minstens een uur aan een wat hogere snelheid (van 70km/u of meer) gereden hebben. Dat verhoogt de kans dat de filters zichzelf gereinigd hebben.
Wordt je auto afgekeurd vanwege een te hoge uitstoot, vraag dan gerust naar het concrete resultaat van de test. Dat kan immers al een eerste indicatie zijn voor je garagist. Vandaag krijg je op de keuring standaard geen inzage in de concrete resultaten. Nochtans zou dat zinvol zijn. Dat weten ze bij de keurstations ook, en er zijn plannen om die informatie binnen afzienbare tijd toe te voegen aan het keuringsattest. Tenslotte kies je voor de herstelling liefst iemand met ervaring terzake, al is dat momenteel nog een grote uitdaging.
Bezitters van een Euro 5a-diesel hebben nog een vluchtweg: Wallonië. Daar besliste de politiek immers om de test pas in te voeren vanaf de recentere euronorm 5b (verplicht vanaf januari 2013, al zijn er ook daar wat oudere auto’s die er al aan voldoen). Met andere woorden: een Euro 5a-diesel is er in Wallonië altijd door. Je hoeft zelfs niet meteen naar het andere landsdeel te rijden: je kan die optie gewoon houden voor het geval je auto afgekeurd wordt. De keurbedrijven zullen je immers vertellen dat je voor een herkeuring steeds naar hetzelfde station terug moet keren. Dat klopt, maar je kan wel elders een nieuwe volledige keuring vragen. Ook in Wallonië. Het keurattest dat je daar krijgt is gewoon in het hele land geldig. Wat je exacte euronorm is, kan je normaal gezien aflezen in de documentatie van de auto. In het slechtste geval moet je de aanduiding (er zijn verschillende codes in omloop) even googelen.
Wie toch herstellingen laat uitvoeren moet dit alvast weten: het probleem kan complex zijn. En worden nieuwe filters geplaatst, dan moeten die ingereden worden. Het duurt even voor die optimaal functioneren. Wie recht van de garage naar het keurstation rijdt, vraagt er gewoon om opnieuw afgekeurd te worden. Die inrijtijd vraagt misschien zelfs een om een permanente verlenging van de termijn tot herkeuring.
De laatste zin spreekt voor mij boekdelen, wat een drama!